07_Podatek od nieruchomości w branży motoryzacyjnej

Nie inaczej niż w wielu innych gałęziach przemysłu związanego z produkcją, także w branży motoryzacyjnej podatek od nieruchomości („PoN”) może wiązać się z istotnym obciążeniem fiskalnym dla przedsiębiorstwa. Mimo to, w wielu przypadkach podatkowi temu poświęca się mniej uwagi niż podatkom takim jak CIT czy VAT. Przyczyn takiego stanu rzeczy można wymienić kilka…

Do najważniejszych z nich należy zaliczyć silne powiązanie PoN z prawem budowlanym, co powoduje, że do prawidłowego rozliczenia tego podatku należy posiadać również pewną wiedzę z zakresu prawa budowlanego, co w przypadku działów Finansowych i Księgowych zajmujących się rozliczaniem podatków nie zawsze ma miejsce. Po drugie, PoN jest podatkiem rocznym, w przypadku którego co do zasady raz w roku składa się deklarację i następnie uiszcza miesięczne raty (mowa o osobach prawnych). To z kolei oznacza, że inaczej niż w przypadku wspomnianych podatków takich jak CIT czy VAT, ograniczona jest konieczność bieżącego zaangażowania w monitorowanie prawidłowości rozliczenia, bo mniej jest zdarzeń, które wymagają oceny ich skutków w sferze prawno-podatkowej. To m. in. z tych powodów, w wielu przypadkach rozliczenie PoN w przedsiębiorstwie sprowadza się do automatycznego przenoszenia na kolejne lata przedmiotów wykazanych do opodatkowania w latach ubiegłych i aktualizowania corocznie stawek podatkowych w oparciu o treść właściwych uchwał rad gmin. To błąd, bo tak jak i w innych podatkach, również w PoN mają miejsce zmiany legislacyjne, które mogą w znacznym stopniu wpływać na wysokość zobowiązania z tytułu PoN.

Przykładem takiej zmiany, która może w korzystny sposób oddziaływać na przedsiębiorców z branży motoryzacyjnej jest rozszerzenie od 1 stycznia 2017 r. ustawowego zwolnienia dla obiektów infrastruktury kolejowej. Rozszerzenie zakresu tego zwolnienia przejawia się przede wszystkim w tym, że obecnie do elementów infrastruktury kolejowej wprost zalicza się bocznice kolejowe, które niejednokrotnie znajdują się na terenie zakładów produkcyjnych przemysłu motoryzacyjnego. Ponadto, zwolnieniem objęte są także budynki infrastruktury kolejowej, a literalna interpretacja przepisów wskazuje, że także całe działki ewidencyjne, na których infrastruktura taka się znajduje, a nie tylko części działek faktycznie przez tę infrastrukturę zajęte.

We wcześniejszej części artykułu zwrócono także uwagę na powiązanie PoN z prawem budowlanym. Wynika ono przede wszystkim z tego, że pojęcia przedmiotów opodatkowania (budynku i budowli) zdefiniowane są właśnie poprzez odesłanie do prawa budowlanego. Jednocześnie, powierzchnia użytkowa budynków, która stanowi ich podstawę opodatkowania zdefiniowana jest przepisach prawa podatkowego, tj. w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, która normuje PoN. Wynikająca z przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych definicja powierzchni użytkowej jest jednak odmienna od definicji funkcjonujących na gruncie prawa budowlanego. Jednakże, w praktyce najczęściej zdarza się tak, że określając podstawę opodatkowania budynków przedsiębiorcy odwołują się do dokumentacji i norm obowiązujących na gruncie prawa budowlanego, co może prowadzić do nieprawidłowości. Podstawa opodatkowania budynków powinna być bowiem ustalona wyłącznie na podstawie definicji zawartej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Praktyka pokazuje przy tym , że najczęściej pomiar przeprowadzony zgodnie z normami podatkowymi wykazuje niższą powierzchnię użytkową niż wynikająca z norm budowlanych, co stanowi źródło potencjalnych oszczędności podatkowych. Mając na uwadze fakt, że w branży motoryzacyjnej zwykle PoN od budynków ma bardzo duży udział w ogólnej kwocie PoN, potencjalna oszczędność może być znaczna.

Omawiając tematykę PoN nie sposób pominąć kwestii istotnego wpływu orzecznictwa sądowego na kształtowanie praktyki stosowania prawa. Orzecznictwo to jest bardzo bogate (tylko od początku 2017 r. wydano przeszło 1200 wyroków dotyczących podatku od nieruchomości), ale niestety w wielu przypadkach nie do końca jednolite. Przykładem dobrze ilustrującym tę tezę jest zagadnienie opodatkowania jako budowli różnych obiektów (zwłaszcza instalacji i urządzeń) wewnątrz budynków. Z jednej strony za dominujące można uznać stanowisko, że obiekty takie powinny być traktowane jako część budynku, w którym się znajdują i przez to nie powinny podlegać opodatkowaniu odrębnie, ale zdarzają się wyroki dotyczące specyficznych kategorii obiektów (np. linii produkcyjnych czy zbiorników), które wskazują, że mimo położenia wewnątrz budynku obiekty takie lub ich części mogą być opodatkowane na zasadach przewidzianych dla budowli. O ostatecznym podleganiu bądź niepodleganiu opodatkowaniu często przesądzają niuanse stanu faktycznego. Tym samym, prawidłowe zakwalifikowanie danego obiektu dla potrzeb PoN wymaga nie tylko znajomości przepisów podatkowych czy wspomnianych już regulacji z zakresu prawa budowlanego, ale również orientacji w bieżącym orzecznictwie.

Reasumując, PoN mimo swojego pozornie nieskomplikowanego charakteru, jest podatkiem stosunkowo złożonym, który dla prawidłowego rozliczenia wymaga wszechstronnej wiedzy. Na szczęście, praktyka pokazuje, że najczęściej identyfikowane nieprawidłowości w rozliczeniu tego podatku skutkują jego nadpłacaniem. Warto przy tym pamiętać, że przepisy dopuszczają możliwość dokonania korekty deklaracji i dochodzenia zwrotu nadpłaconego podatku do pięciu lat wstecz. Z racji tego, że rozliczenia z tytułu PoN zwykle przez wiele lat są niezmienne, to i ewentualne nieprawidłowości są na przestrzeni lat powielane, a w konsekwencji wartość potencjalnej nadpłaty może być wysoka.

Zapraszam do kontaktu.

Michał Hankus, Menedżer, podatki, PwC michal.hankus@pl.pwc.com